Obecność żylaków jest problemem nie tylko natury estetycznej, ale także zdrowotnej. Brak leczenia może mieć poważne konsekwencje dla chorego, a powszechność samego zjawiska jest dość wysoka. Odpowiednia terapia i leczenia, rozpoczęte jak najwcześniej, dają szansę na najlepsze efekty.

Czym dokładnie zajmuje się lekarz od żył? Kim jest flebolog, angiolog, a kim chirurg naczyniowy? Sprawdź!

Spis treści:

Jak powstają żylaki? Co je wywołuje?

Żyły są jednym z elementów układu krążenia. Wraz z tętnicami zajmują się przepływem krwi w organizmie pompowanej przez serce. Zadaniem żył jest odprowadzanie krwi pozbawionej tlenu, wprost do prawego przedsionka serca.1

Po wymianie gazowej w obrębie tego organu krew natlenowa rozprowadzana jest do organizmu tętnicami. Po dostarczeniu tlenu do komórek odtlenowana krew ponownie wraca żyłami.1

Tym, co umożliwia przepływ krwi żyłami bez cofania się, są zastawki. Wyróżnia się żyły głębokie, znajdujące się pod mięśniami, oraz żyły powierzchowne, występujące tuż pod skórą.2

Żylaki powstają na skutek poszerzenia naczyń krwionośnych, do czego może prowadzić3:

  • zwiększone ciśnienie krwi w żyłach;
  • słaba kondycja naczyń krwionośnych, szczególnie – cienkie ściany;
  • niewydolna praca zastawek żylnych.

Żylaki są dolegliwością dziedziczną, dlatego też często mają podłoże genetyczne.3

Choroby kończyn dolnych – kto jest narażony na problemy z żylakami?

Jedną z chorób kończyn dolnych są żylaki, przewlekła niewydolność żylna czy ich zakrzepica. Wśród żylaków można wyróżnić2:

  1. Teleangiektazje, czyli tzw. pajączki na nogach. Jest to poszerzenie małych żył, znajdujących się tuż pod powierzchnią skóry. Pajączki są bezbolesne, więc lekarz od żył najczęściej przyjmuje pacjentów, którzy chcą pozbyć się dolegliwości ze względów estetycznych.
  2. Żylaki siatkowate – są to tzw. żylaki podudzi, mogą występować również pod kolanem lub na łydce. Wyglądem przypominają siatkę i są bezbolesne.
  3. Żylaki głównych pni żylnych – żylaki te powodują dolegliwości bólowe i są przyczyną innych chorób, np. przewlekłej niewydolności żylnej.

Przewlekła niewydolność żylna to choroba obejmująca szereg objawów związanych z nadmiernym poszerzeniem żył.

W początkowych etapach rozwoju schorzenia pojawia się m.in. ból, skurcze mięśni i coraz większa widoczność żylaków (m.in. widoczna żyła przy kostce). Z czasem objawy przybierają na sile, a w miejscu żylaków mogą tworzyć się owrzodzenia.4

W przypadku pierwszych objawów warto jak najszybciej umówić się na wizytę, aby lekarz od żył mógł postawić diagnozę i dopasować leczenie.

Na żylaki najbardziej narażone są osoby3:

  • spędzające dużą ilość czasu w pozycji siedzącej (np. w związku z wykonywaną pracę),
  • otyłe.

Czynnikiem ryzyka jest starszy wiek i płeć żeńska.3

Lekarz od żył – flebolog. Czym się zajmuje? Co to jest flebologia?

Po zaobserwowaniu pierwszych objawów żylaków, zwłaszcza gdy zaczynają być one widoczne, wielu pacjentów staje przed dylematem: „Do jakiego lekarza z żyłami należy się wybrać?”.

Żyły wchodzą w zakres takich specjalistów jak:

  • flebolog,
  • angiolog,
  • chirurg naczyniowy.

Dlatego warto wiedzieć, jakie są między nimi różnicę, i do kogo udać się w danym momencie. Flebolog to potocznie lekarz od żył. Flebologia zajmuje się rozpoznawaniem, diagnozowaniem i leczeniem chorób żył. W jej zakresie znajdują się także wszelkie działania, zapobiegające rozwojowi m.in. żylaków.5

Flebolog wykonuje m.in. USG żył5, na podstawie którego ocenia stopień zaawansowania schorzenia i dobiera odpowiedni plan terapii. W niektórych przypadkach konieczne może być operacyjne leczenie żylaków nóg, dlatego specjalista ten może skierować pacjenta do chirurga naczyniowego.

Lekarz od żył – chirurg naczyniowy. Co leczy?

Chirurg naczyniowy to również lekarz od żylaków nóg. Oprócz wykonywania ogólnych zabiegów chirurgicznych, specjalista ten zajmuje się szczególnie operacyjnym leczeniem żylaków, w skrócie – odpowiada za ich operację.5

Leczenie chirurgiczne, ze względu na swój inwazyjny charakter, zaleca się w ostateczności – gdy pozostałe metody leczenia nie zdają rezultatu.3

Flebolog a chirurg naczyniowy – jaka jest różnica?

Wielu pacjentów pierwszy raz z problemem żylaków zgłasza się do lekarza rodzinnego. Większość internistów kieruje pacjentów od razu do chirurga naczyniowego, co nie stanowi w pełni skutecznego rozwiązania.5

Wynika to z faktu, iż chirurg naczyniowy zajmuje się:

  • diagnozą i klasyfikacją do operacji,
  • przeprowadzeniem operacji żył.

Nie wszyscy pacjenci wymagają leczenia chirurgicznego, a często uznaje się je za ostateczność. Dlatego, stając przed wyborem – „Flebolog a chirurg naczyniowy” – warto najpierw udać się do flebologa. Specjalista ten ściśle specjalizuje się w diagnozie i leczeniu wszelkich schorzeń, w obrębie żył.5 Na podstawie badań wskaże dalsze kierunki leczenia.

Angiolog – czym się zajmuje?

Określenie „lekarz od żył” często pojawia się również w kontekście specjalisty angiologa. Warto jednak wiedzieć, że lekarz ten zajmuje się diagnozą i leczeniem wszelkich schorzeń układu naczyniowego.5

Można więc powiedzieć, że angiolog, to lekarz naczyniowiec. W związku z tym, w zakres jego specjalizacji wchodzą nie tylko same żylaki, ale także cały układ naczyniowy i związane z nim schorzenia.

Angiolog a flebolog – którego specjalistę wybrać?

Angiolog to specjalista zajmujący się ogólnie układem naczyniowym, natomiast flebolog – specjalizuje się ściśle w problemach żył.

Do angiologa warto się wybrać wówczas, gdy pojawiają się dolegliwości ze strony układu naczyniowego, a trudno jest określić czy przyczyną są żylaki.

Odpowiadając na pytanie – „Który lekarz od żylaków nóg będzie najlepszy?” – w pierwszej kolejności warto wskazać flebologa. Specjalista ten zajmuje się ściśle rozpoznawaniem i leczeniem żylaków, a w razie konieczności wskazuje działania profilaktyczne.

Lekarz od żył to specjalista, którego powinny odwiedzić także osoby z genetyczną tendencją do żylaków – aby wdrożyć odpowiednio wcześnie działania profilaktyczne.

Lekarz od żył – kiedy się do niego zgłosić?

Drobne żylaki nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i wywołują niewielki defekt kosmetyczny. Na tym etapie w pełni wystarczające są działania profilaktyczne2, które mają chronić przed dalszym rozwojem schorzenia. W niektórych przypadkach konieczna jest jednak konsultacja ze specjalistą.

Lekarz od żył, to specjalista, którego warto odwiedzić, gdy2:

  • żylaki wywołują intensywne dolegliwości bólowe, pojawia się duży obrzęk;
  • pojawia się silne napięcie żyły oraz jej zaczerwienienie, a objawom tym towarzyszy ból.

Specjalista od żył powinien być lekarzem, do którego pacjent zgłasza się również z wszelkimi stanami zapalnymi w obrębie żył lub ich krwawieniem.2

Jak leczyć żylaki nóg? Co jest dobre na żylaki?

Żylaki na nogach i ich leczenie wymaga przede wszystkim dużego zaangażowania ze strony osoby chorej. Wynika to z faktu, iż duża część działań terapeutycznych odnosi się do codziennego funkcjonowania.3

Podczas wizyty lekarz od żył z pewnością zaleci unikanie długotrwałego stania lub siedzenia oraz wskaże ćwiczenia, poprawiające krążenie. Ważnym elementem leczenia jest również kompresjoterapia, związana ze stosowaniem m.in. rajstop/pończoch uciskowych.3

Usuwanie żylaków może odbywać się kilkoma metodami. Najczęściej stosowane to:

W przypadku pacjentów, u których żadna z powyższych metod leczenia nie może być przeprowadzona, zaleca się stosowanie leków flebotropowych. W leczeniu żylaków znaczenie ma przede wszystkim odpowiednia profilaktyka i działania zachowawcze.3

Wybór tego, który lekarz od żył będzie najlepszy, zależy od stopnia rozwoju schorzenia i konkretnych wskazań – w pierwszym kontakcie warto odwiedzić ginekologa lub flebologa.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Najczęściej zadawane pytania:

1. Jakie inne schorzenia może leczyć lekarz naczyniowiec?

Za opiekę nad całym układem krążenia odpowiedzialny jest lekarz naczyniowiec (angiolog).  Dlatego leczy nie tylko żylaki i pajączki, ale także kilka innych chorób, np. zakrzepicę, tętniaki, niedrożność tętnic, zapalenie naczyń, obrzęk lipidowy, obrzęk limfatyczny. Dodatkowo lekarz naczyniowiec może wykonać echokardiografię dopplerowską, czyli badanie podobne do USG, które pozwala ocenić przepływ krwi w naczyniach krwionośnych, jamach serca i zastawkach serca.

2. Czy żylaki leczy się wyłącznie operacyjnie?

Obecnie, oprócz zabiegów chirurgicznych, istnieje wiele metod leczenia żylaków. Pierwszym krokiem jest umówienie się na konsultację ze specjalistą, który po dokładnej ocenie będzie mógł zalecić najlepsze leczenie. Najlepszym wyborem na pierwszą wizytę lekarską będzie flebolog. Jest wiele niechirurgicznych i małoinwazyjnych metod leczenia żylaków, które pozwalają na szybszy powrót pacjenta do zdrowia, a także zmniejszenie ran i bólu pooperacyjnego. Ważne jest to, że wynik tych metod leczenia żylaków jest tak samo zadowalający jak zabieg chirurgiczny.

3. Czy mogę leczyć żylaki u lekarza rodzinnego?

Lekarzami odpowiedzialnymi za ocenę, diagnozowanie i leczenie żylaków są angiolog lub flebolog. Tylko u takiego specjalisty możliwe jest otrzymanie trafnej diagnozy i wykonanie odpowiednich zabiegów przy najniższym ryzyku powikłań i największej szansie powodzenia, zarówno pod względem funkcjonowania estetycznego, jak i zdrowotnego.

Bibliografia:

  1. Kopiński P., Fizjologia serca, Medycyna Praktyczna, 2017, dostęp: 11.01.2022.
  2. Frołow M., Żylaki, Medycyna Praktyczna, 2017, dostęp: 11.01.2022.
  3. Raetz J. i inni, Choroby układu żył powierzchownych – żylaki, Medycyna Praktyczna, 2019, dostęp: 11.01.2022.
  4.  Frołow M., Przewlekła niewydolność żylna, Medycyna Praktyczna, 2016, dostęp: 11.01.2022.
  5.  Dziekoński J., Lekarz rodzinny powinien być flebologiem, Medycyna Praktyczna, 2016, dostęp: 11.01.2022.
  6. Chwała M., Skleroterapia, Medycyna Praktyczna, 2012, dostęp: 11.01.2022.
  7. Chwała M., Laserowe leczenie żylaków, Medycyna Praktyczna, 2012, dostęp: 11.01.2022.
  8.  Chwała M., Operacyjne leczenie żylaków, Medycyna Praktyczna, 2015, dostęp: 11.01.2022.