Opuchnięte kostki nóg – przyczyny, metody radzenia sobie z dolegliwością
Obrzęk kostek to powszechny problem, który dotyczy ludzi w każdym wieku. Występuje nie tylko na skutek ustawienia stopy w niefortunnej pozycji, ale równie dobrze może być związany z chorobą krążenia. Wraz z opuchlizną pojawiają się niekiedy także inne niepożądane objawy, które różnią się w zależności od mechanizmu wywołującego obrzęk. Co najlepiej sprawdzi się na opuchnięte kostki nóg? Kiedy można radzić sobie domowymi sposobami, a kiedy nie obejdzie się bez wizyty u lekarza? Odpowiadamy!
Spis treści:
- Opuchnięte kostki u nóg – przyczyny
- Czynniki sprzyjające wystąpieniu opuchlizny wokół kostek
- Objawy towarzyszące opuchliźnie kostek u nóg
- Puchnięcie kostek – kiedy problem trzeba skonsultować z lekarzem?
- Diagnostyka obrzęku kostek
- Skuteczne sposoby na opuchnięte nogi
- Opuchnięte kostki u nóg – profilaktyka
Opuchnięte kostki u nóg – przyczyny
Przyczyna opuchniętych kostek może być bardzo różna i dolegliwość ta nigdy nie pojawia się bez powodu. W większości przypadków źródłem dolegliwości jest mniej lub bardziej poważny problem związany z funkcjonowaniem jakiegoś narządu, a w skrajnych przypadkach nawet układów organizmu.
Do najczęstszych przyczyn obrzęków wokół kostek :
- choroby serca (np. niewydolność serca) – niewydolność prawej komory serca odpowiedzialnej za przepompowywanie krwi żylnej zebranej z całego organizmu do płuc prowadzi często do puchnięcia kostek;
- niewydolność układu naczyń żylnych kończyn dolnych – jeżeli naczynie żylne nieprawidłowo transportuje krew do serca (bo np. ma uszkodzone zastawki), dochodzi do zastoju krwi w niższych partiach kończyny, opuchlizna kostek i nóg częściej rozwijają się podczas przewlekłej niewydolności żylnej, ale może też wystąpić w przypadkach ostrych, gdy dochodzi do nagłej zakrzepicy żylnej;
- nieprawidłowy transportu chłonki z kończyn (obrzęk limfatyczny) – zablokowanie tych dróg i brak możliwości odprowadzenia chłonki z kończyn dolnych;
- cukrzyca – choroba prowadzi do wielu zmian naczyniowych i w efekcie do zmian przepuszczalności ścian naczyń dla płynów,
- niewydolność nerek;
- zaburzona praca gruczołu tarczowego;
- problemy reumatoidalne;
- niewydolność wątroby.
Czynniki sprzyjające wystąpieniu opuchlizny wokół kostek
Nie zawsze przyczyną obrzęku kostek jest choroba. Czasem powód jest bardziej błahy, a problem mija po ustąpieniu czynnika powodującego opuchliznę. Co więc może się przyczynić do wystąpienia obrzęku kostek u nóg?
- Intensywny trening – opuchnięte kostki u nóg to częsta przypadłość osób, które dopiero co rozpoczynają swoją przygodę z bieganiem. Problem może pojawić się u osób wykonujących forsowne treningi.
- Upały – podczas wysokich temperatur organizm gromadzi wodę, czego efektem może być obrzęk kostek w obydwu nogach.
- Zespół napięcia miesiączkowego – kostki potrafią spuchnąć już na kilka dni przed miesiączką.
- Ciąża – opuchnięte stopy w ciąży to bardzo częsty problem występujący szczególnie w ostatnich miesiącach ciąży.
- Przyjmowanie niektórych leków – opuchlizna kostek bywa efektem ubocznym stosowania leków hormonalnych, na nadciśnienie, przeciwdepresyjnych i glikokortykosteroidów.
- Obrzęk kostek czasem występuje także u osób, które siedzą z nogami opuszczonymi do dołu przez długi czas, np. w pracy lub w podróży.
Objawy towarzyszące opuchliźnie kostek u nóg
Objawy puchnięcia nóg w dużej mierze zależą od przyczyny problemu. Zazwyczaj jednak oprócz opuchlizny dodatkowo zaobserwować można takie symptomy jak:
- uczucie ciężkich nóg,
- pajączki na nogach,
- bolesne kurcze mięśni,
- tępy ból nóg i łydek,
- owrzodzenie żylne.
Puchnięcie kostek – kiedy problem trzeba skonsultować z lekarzem?
Puchnące kostki u nóg to poważny problem, którego nie powinno się bagatelizować w szczególności wtedy, gdy jego przyczyna jest nieznana. W takim przypadku należy udać się do lekarza specjalisty, który na podstawie wywiadu, badania klinicznego i badań diagnostycznych wykryje źródło dolegliwości.
Pojawia się tylko pytanie, do jakiego lekarza najlepiej udać się w pierwszej kolejności, skoro problem może mieć zróżnicowane podłoże? Opuchnięte kostki u nóg najpierw można skonsultować z lekarzem, który postawi wstępną diagnozę i skieruje do odpowiedniego specjalisty.
Diagnostyka obrzęku kostek
W ramach diagnostyku opuchlizny kostek wykorzystuje się takie badania jak:
- badanie moczu i krwi – pozwalają wykluczyć niewydolność nerek;
- EKG i echo serca – pozwalają wykluczyć niewydolność serca i zaburzenia krążenia;
- USG doppler tzw. przepływowy – do oceny drożności żył i tętnic.
Aby można było rozpocząć leczenie opuchniętych kostek u nóg, konieczne jest postawienie diagnozy. Wymienione wyżej badania umożliwiają rozpoznanie.
Skuteczne sposoby na opuchnięte nogi
Opuchnięte kostki nóg to Twój częsty problem? Mamy dla Ciebie garść cennych rad i wskazówek, które pomogą Ci się z nim uporać i przyniosą długotrwałą ulgę.
- Połóż się w pozycji z lekko uniesionymi nogami – nogi możesz położyć na stosie poduszek lub oparciu łóżka, tak aby były w górze pod kątem 45 stopni względem tułowia (w takiej pozycji krew w żyłach lepiej krąży). Pozostań w takiej pozycji przez ok. 30 minut.
- Stosuj okłady na opuchliznę kostki – możesz przygotować je, namaczając zwykły ręcznik w zimnej wodzie lub stosując specjalne okłady chłodzące do kupienia w aptece. Przykładaj do opuchniętych kostek i trzymaj przez minimum 20 minut. Czynność tą powtarzaj kilka razy w ciągu dnia.
- Lek na opuchnięte kostki – na rynku dostępne są preparaty bez recepty o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, które stosuje się miejscowo, bezpośrednio na opuchnięte miejsce. Jeśli unoszenie nóg i stosowanie zimnych kompresów nie przynosi efektów, sięgnij po żel lub spray na opuchliznę kostek.
Opuchnięte kostki u nóg – profilaktyka
Rób przerwy na rozprostowanie nóg – jeśli większą część dnia spędzasz w pozycji siedzącej, to powinieneś robić częste przerwy na rozprostowanie nóg, najlepiej co godzinę. Wystarczy zrobić kilka kroków po pokoju, aby usprawnić krążenie i zmniejszyć ryzyko wystąpienia opuchlizny.
Zmniejsz ilość soli w diecie – zawarty w soli sód powoduje zatrzymanie wody w organizmie, a w dodatku podnosi ciśnienie krwi, co sprzyja występowaniu obrzęków. Dlatego w miarę możliwości ogranicz spożycie soli.
Odpowiednio się nawadniaj – jeśli nie będziesz dostarczać organizmowi optymalnych dla niego ilości wody, będzie on ją magazynować, aby zapobiec utracie, co z kolei przyczynia się do powstania obrzęku kostek. Dlatego każdego dnia powinieneś wypisać min. 1,5 l wody, a najlepiej więcej.
Zrezygnuj z ciepłych kąpieli w wannie – długa kąpiel w ciepłej wodzie przyczynia się do rozszerzenia naczyń krwionośnych, czego efektem są obrzęki, dlatego zamiast ciepłej kąpieli w wannie wybierz zimny prysznic.
Więcej się ruszaj – aktywność fizyczna dobrze wpływa na kondycję żył i gospodarkę wodną organizmu, dlatego postaraj się ją wprowadzić do swojego życia.
Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.
Najczęstsze pytania dotyczące opuchniętych kostek nóg:
1. Dlaczego puchną kostki?
Opuchnięte kostki najczęściej są efektem nieprawidłowości związanych z działaniem układu krwionośnego, a dokładniej z niewydolnością żylną. Jeżeli żyły nieprawidłowo transportują krew do serca, dochodzi do jej zastoju w niższych partiach kończyn. Skutkuje to opuchlizną kostek. Taka dolegliwość może być również objawem zakrzepicy. Inną przyczyną opuchlizny pojawiającej się wokół kostek może być obrzęk limfatyczny, czyli związany z gromadzeniem się limfy (chłonki) w najniżej położonych częściach ciała. Nieprawidłowo działające naczynia chłonne nie są w stanie odprowadzać chłonki z kostek w górę nóg, co skutkuje opuchlizną.
2. Jakie są domowe metody na opuchnięte kostki?
Przede wszystkim trzeba zadbać o odpowiedni relaks kończyn, szczególnie jeśli każdego dnia długo stoisz lub siedzisz. Warto robić regularne przerwy w pracy, aby rozruszać nogi. Dobrym sposobem jest także odpoczynek z uniesionymi kończynami. Jeśli nogi są mocno spuchnięte, zastosuj chłonne okłady, które zmniejszą obrzęk. Warto także zmodyfikować styl życia. Regularnie się ruszaj (np. spaceruj, biegaj, zacznij jeździć na rowerze). W Twojej diecie nie powinno być nadmiernej ilości słonych potraw. Bardzo istotne jest także nawadnianie organizmu (minimum 2 litry płynów dziennie). Możesz również zastosować preparaty na opuchnięte kostki do stosowania miejscowego lub doustnego.
Bibliografia:
- Szczeklik, Gajewski P., Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2019.
- Kasper L., Braunwald E., Hauser S. i in., Interna Harrisona T. 1-3, wyd. Czelej, Lublin, 2009.
- Herold G., Medycyna wewnętrzna, T. 1-2., Repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy, PZWL, Warszawa, 2008.